De schaakraadsels uit Even Rechtzetten 2020 waren iets minder moeilijk dan de vorige jaren. Er waren ook meer inzenders dan vorige jaren: 7 leden hebben oplossingen ingestuurd.
Geen van de inzenders had alle opgaven goed, maar er waren wel 3 inzenders die 9 oplossingen goed hadden: Pieter Tromp, Aart Strik en Hans Smit. Onze voorzitter Sjoerd Homminga heeft 8 opgaven juist beantwoord. Arjan Dwarshuis volgt met 7 goede antwoorden. Tinus Spriensma had er 5 goed en Wilfred Jansen had 2 opgaven goed beantwoord.
Alle inzenders hadden dus minimaal 1 opgave goed beantwoord, dus ze hebben allemaal een prijs gewonnen. Vanwege de Corona-crisis moet ik nog even bekijken hoe ik de prijzen bij de prijswinnaars krijg, maar daarover zal ik ze nog nader berichten.
Nu de antwoorden van de schaakraadsels:
Opgave 1: wit zet mat in 2.
Oplossing: 1. Dc6
als 1. …, Lxd7, 2. Dxb7#
als 1. …, axb6, 2. Da4 #
als 1. …, bxc6, 2. Tb8#
als 1. …, cxb6, 2. Dxc8#
Opgave 2: wit zet mat in 1.
Oplossing: 1. Da3
Opgave 3: wit zet mat in 3.
Oplossing: 1. Tf4
Als 1. …, Lxf4, 2. f8 (D), Lb8, 3. Df3#
Als 1. …, Kb8, 2 f8 (D), Kc7, 3. Tf7#
Opgave 4: wit zet mat in 2.
Oplossing: 1. Tg7
Als 1. …, Ld8 of d6, 2. Pd6#
Als 1. …Lb4, 2. Pb6#
Als 1. …, L ergens anders, dan 2. Tc7#
Opgave 5: wit zet mat in 2
Oplossing: 1. Dg8
Als 1. …, a4, 2. Dg1#
Als 1. …, Txb2, 2. Lxb2#
Als 1. …, Ta4, 2. b4#
Als 1. …, Ta3, 2. bxa3#
Opgave 6: wit zet mat in 2
Oplossing: 1. Td3
Als 1. …, Ke1, 2. Dg3#
Als 1. …, Paardzet, 2. Dg3#
Als 1. …, e1 (promotie naar elk stuk, behalve een paard), 2. Tf3#
Als 1. …, e1 (promotie P), 2. Td2#
Opgave 7: wit zet mat in 2.
Oplossing: 1. Pe4
Als 1. …, Kxe4, 2. Df3#
Als 1. …, Kc4, 2. Df7#
Als 1. …, Kc6, 2. Dd6#
Als 1. …Ke6, 2. Df7#
Opgave 8: wit speelt en wint. Geef alle zetten!
Oplossing: 4 keer paardpromotie om pat te voorkomen!
- a8(P), d3
- Pb6, cxb6
- c7, b5
- c8(P), b4
- Pd6, exd6
- e7, d5,
- e8(P), d4
- Pf6, gxf6
- g7, f5
- g8(P)#
Opgave 9: wit speelt en wint. Geef alle zetten!
Oplossing:
Na het slaan van het paard op d1 kan zwart alleen maar met zijn dame heen en weer spelen op de velden a1 en a2. Wit kan mat geven met een paard op b3. Daarvoor moeten de pionnen op c5 en c4 eerst opgeruimd worden en moet bij het slaan op c3 de dame op a1 staan. Dit moet dus goed getimed worden. Dit betekent dat wit moet beginnen met h2-h3 en niet met h2-h4! De zetten zijn dan:
- Kxe1. Da1
- h3, Da2
- h4, Da1
- h5, Da2
- h6, Da1
- h7, Da2
- h8(P), Da1
- Pg6, Da2
- Pe5, Da1
- Pd7, Da2
- Pxc5, Da1
- Pb7, Da2
- Pd6, Da1
- Pxc4, Da2
- Pa5, Da1
- Pxc3#
Opgave 10: Zowel wit als zwart hebben binnen de laatste 4 zetten gerokeerd. Op welk veld is de missende witte toren geslagen?
Oplossing:
Dit was de moeilijkste opgave. Slechts één inzender had de goede oplossing (Pieter).
Gegeven is dat in de laatste 4 zetten, zowel zwart als wit gerokeerd heeft.
- Zwart heeft dus gerokeerd, 2 zetten gedaan met de toren van f8, waarna die toren moet zijn geslagen op b3. Waarom? Het enige zwarte stuk dat op b3 kan zijn geslagen is de zwarte toren. Het enige andere missende zwarte stuk (loper) moet op f8 zijn geslagen en was bovendien zwartveldig.
- Het zwarte paard op g3 moet daar neer zijn gezet na het rokeren van wit, anders was de rokade illegaal geweest. Hiermee zijn alle 4 de laatste zetten van zwart bekend.
- Zwart staat schaak. De laatste zet van wit moet met het paard zijn geweest (van f5 of f7). Over de f-lijn moet de zwarte toren zijn gekomen om op b3 geslagen te zijn. Dus moet het paard in de laatste 4 zetten eerst naar de f-lijn zijn gesprongen en daarna schaak hebben gegeven op h6. Verder heeft wit gerokeerd en geslagen op b3. Daarmee zijn de laatste 4 zetten van wit ook bekend.
- De volgorde moet als volgt zijn geweest: 1. zwart rokeert, wit rokeert, 2. Tf3, Pf5 of f7, 3. Tb3, axb3, 4. Pg3, Ph6.
- Omdat op b3 is geslagen en daarna geen torenzet van wit meer mogelijk is geweest kan de missende toren alleen maar op a1 of b1 geslagen zijn! Maar op welk van deze velden?
- De stelling is zodanig dat je uit kan rekenen dat zwart een oneven aantal zetten moet hebben gedaan: De zwarte pionnen hebben en even aantal zetten gedaan (2). De zwarte lopers hebben beide geen zetten gedaan. De zwarte toren op a8 moet een even aantal zetten hebben gedaan, want kon slechts een veld opzij en staat weer op zijn uitgangspunt. De zwarte koningin heeft geen zet gedaan, want voor de rokade kan het stuk niet hebben bewogen. De zwarte paarden hebben een even aantal zetten gedaan, want ze staan op 2 verschillende kleuren. De toren van f8 heeft 2 zetten gedaan. De rokade maakt dus dat zwart een oneven aantal zetten heeft gedaan!
- Zwart staat schaak en is aan zet. Wit heeft dus een even aantal zetten gedaan!
- Nu kunnen we uitrekenen of de witte toren op a1 of b1 is geslagen. De witte pionnen hebben een even aantal zetten gedaan (2). De witte lopers zijn niet van hun startveld af geweest. De witte dame heeft niet bewogen. De witte paarden hebben een even aantal zetten gedaan. Het missende witte paard is geslagen op g6 en dus “staan” de paarden op 2 verschillende kleuren. Ook hier maakt de rokade het aantal zetten oneven.
- Wit moet echter een even aantal zetten hebben gedaan. Dat kan dus alleen als de witte toren afkomstig van a1 een oneven aantal zetten heeft gedaan. Dit betekent dat de missende witte toren op veld b1 moet zijn geslagen!